ĐỌC là một trong những kỹ năng nền tảng và quan trọng nhất mà trẻ cần trau dồi qua một quá trình dài và có hệ thống. Để chia hành trình đó thành những bước nhỏ, tăng dần độ khó, các nền giáo dục phát triển đã sử dụng các hệ thống phân trình độ (leveling systems). Các hệ thống này giúp chúng ta biết chính xác trẻ đang ở đâu trên thang đo trình độ đọc và cần những cuốn sách nào để đạt được sự tiến bộ tối ưu.
Bài viết này BMyC sẽ đưa bạn đi sâu vào hai hệ thống phân cấp sách đọc phổ biến nhất, đặc biệt là Guided Reading Levels (GRL) – nền tảng để bạn chọn sách đúng, giúp con duy trì hứng thú và tiến bộ từng ngày nhé.
Nội dung chính
- 1. Giới thiệu hệ thống Guided Reading Levels
- 📚 Muốn con hình thành thói quen đọc tiếng Anh mỗi ngày?👉 Khám phá Guided Reading Levels và cùng con mở ra thế giới tri thức phong phú ngay từ hôm nay!
- 2. Giáo viên đánh giá trình độ đọc của trẻ như thế nào?
- 3. So sánh hệ thống phân chia trình độ đọc của Raz-Plus và Guided Reading Levels
- 4. Learning A-Z phân loại sách theo trình độ dựa trên những yếu tố nào?
- 5. Lợi ích khi sử dụng hệ thống Guided Reading Levels trong hành trình tự học
- 5.1. Giúp trẻ duy trì hứng thú và sự tự tin
- 5.2. Lộ trình rõ ràng, dễ dàng đo lường sự tiến bộ
- 5.3. Tối ưu hóa thời gian và nguồn lực học tập
- 5.4. Xây dựng nền tảng vững chắc cho các cấp học cao hơn
- 6. Lời kết:
1. Giới thiệu hệ thống Guided Reading Levels
Theo thông tin tham khảo từ Wikipedia, Guided Reading Levels (GRL) là một hệ thống phân chia trình độ đọc được xây dựng từ những năm 1990 bởi hai chuyên gia giáo dục uy tín người Mỹ là Irene Fountas và Gay Su Pinnell. Thay vì đánh giá khả năng đọc của trẻ chỉ dựa trên độ tuổi hay khối lớp, GRL sử dụng bảng chữ cái từ A đến Z để thể hiện 26 cấp độ đọc với mức độ khó tăng dần một cách rõ ràng và khoa học.
Điểm cốt lõi của hệ thống này nằm ở mục tiêu giúp giáo viên và phụ huynh lựa chọn đúng những cuốn sách “vừa sức” (Just Right Books) cho từng giai đoạn phát triển của trẻ. Khi được đọc những cuốn sách phù hợp với trình độ hiện tại, trẻ sẽ cảm thấy tự tin hơn, duy trì hứng thú đọc và tiến bộ một cách bền vững theo thời gian.
Để phụ huynh dễ hình dung hành trình đọc của con, dưới đây là bảng đối chiếu giữa các cấp độ Guided Reading Levels và khối lớp học tiêu chuẩn, giúp bạn nhanh chóng xác định con đang ở đâu trên thang năng lực đọc và nên chọn sách ở mức độ nào cho phù hợp.
| Cấp Lớp (Grade Level) | Guided Reading Level (Fountas & Pinnell) |
| Mẫu giáo (Kindergarten – K) | A, B, C, D |
| Lớp 1 (Grade 1) | E, F, G, H, I, J |
| Lớp 2 (Grade 2) | K, L, M |
| Lớp 3 (Grade 3) | N, O, P |
| Lớp 4 (Grade 4) | Q, R, S |
| Lớp 5 (Grade 5) | T, U, V |
| Lớp 6 (Grade 6) | W, X, Y |
| Lớp 7 & 8 | Z |
| Trung học Phổ thông/Người lớn | Z+ |
Lưu ý quan trọng: Bảng này chỉ là hướng dẫn chung. Mục tiêu lý tưởng là trẻ bắt đầu từ Level A ở mẫu giáo và đạt được Level Z trước khi vào cấp Trung học Cơ sở. Tuy nhiên, tốc độ học của mỗi trẻ là khác nhau.
📚 Muốn con hình thành thói quen đọc tiếng Anh mỗi ngày?
👉 Khám phá Guided Reading Levels và cùng con mở ra thế giới tri thức phong phú ngay từ hôm nay!
Tham gia Gruop BMyC để nhận thêm nhiều tài liệu và phương pháp học hiệu quả cho trẻ ngay tại nhà. Hãy để chúng tôi đồng hành cùng bạn và con!
2. Giáo viên đánh giá trình độ đọc của trẻ như thế nào?
Nếu con học tại trường áp dụng Guided Reading Levels, giáo viên sẽ tổ chức các buổi đọc có hướng dẫn (Guided Reading) và đánh giá khả năng đọc của trẻ dựa trên 3 tiêu chí cốt lõi dưới đây:
| Tiêu chí đánh giá | Nội dung đánh giá | Ý nghĩa đối với việc chọn sách |
| Mức độ chính xác (Accuracy) | Trẻ đọc đúng được bao nhiêu từ trong văn bản. Mức lý tưởng là 90–95% số từ đọc đúng.
• Trên 95%: sách có thể quá dễ • Dưới 90%: sách có thể quá khó, dễ gây nản |
Giúp xác định cuốn sách có vừa sức với khả năng hiện tại của trẻ hay không |
| Độ trôi chảy (Fluency) | Tốc độ đọc (số từ mỗi phút) và cách đọc có liền mạch, tự nhiên hay không.
Ở các level đầu (A–E), tiêu chí này chưa đặt nặng vì trẻ đang làm quen với mặt chữ |
Phản ánh mức độ tự tin và khả năng đọc ngày càng độc lập của trẻ |
| Mức độ thấu hiểu (Comprehension) | Trẻ có hiểu nội dung vừa đọc hay không.
• Level thấp: nhớ chi tiết, trả lời câu hỏi đơn giản • Level cao: biết suy luận, thảo luận, hiểu sâu nội dung và thông điệp |
Đảm bảo việc đọc có ý nghĩa, không chỉ đọc đúng mà còn đọc hiểu |
Dựa trên sự kết hợp của cả ba tiêu chí này, giáo viên sẽ xác định Guided Reading Level phù hợp nhất với khả năng đọc hiện tại của trẻ. Việc xác định đúng level giúp trẻ luôn được đọc những cuốn sách vừa sức – không quá khó để gây áp lực, cũng không quá dễ để làm giảm hứng thú. Nhờ đó, trẻ có thể tiến bộ một cách tự nhiên, bền vững, hình thành sự tự tin và niềm yêu thích đọc sách ngay từ những năm đầu đời.
3. So sánh hệ thống phân chia trình độ đọc của Raz-Plus và Guided Reading Levels
Khi cho con đọc sách trên Raz-Plus (Reading A-Z), nhiều phụ huynh thường thắc mắc level trong ứng dụng này có tương đương với Guided Reading Levels mà con đang học ở trường hay không.
Trên thực tế, Raz-Plus được xây dựng dựa trên hệ thống Guided Reading Levels (Fountas & Pinnell), vì vậy các level của hai hệ thống có thể quy đổi tương đương. Nhờ đó, phụ huynh có thể yên tâm lựa chọn sách Raz-Plus phù hợp với trình độ đọc hiện tại của con.
Việc hiểu rõ mối liên hệ giữa hai hệ thống giúp phụ huynh:
- Nắm được con đang đọc ở level nào
- Chọn sách đúng trình độ khi cho con đọc thêm tại nhà
- Theo dõi sự tiến bộ của con một cách nhất quán
Dưới đây là bảng ánh xạ giữa 29 trình độ đọc của Raz-Plus và 26 trình độ Guided Reading Levels, giúp phụ huynh dễ dàng tra cứu và lựa chọn sách phù hợp cho con trên ứng dụng Raz-Plus (Kids A-Z).
| Trình độ Raz-Plus (Reading A-Z) | Khối lớp tương ứng (Grade) | Trình độ GRL (Fountas & Pinnell) |
| aa | Kindergarten (Mẫu giáo) | A |
| A | Kindergarten | A |
| B | Kindergarten | B |
| C | Kindergarten | C |
| D | Grade 1 (Lớp 1) | D |
| E | Grade 1 | E |
| F | Grade 1 | F |
| G | Grade 1 | G |
| H | Grade 1 | H |
| I | Grade 1 | I |
| J | Grade 1 | J |
| K | Grade 2 (Lớp 2) | J |
| L | Grade 2 | K |
| M | Grade 2 | L |
| N | Grade 2 | M |
| O | Grade 2 | M |
| P | Grade 2 | M |
| Q | Grade 3 (Lớp 3) | N |
| R | Grade 3 | N |
| S | Grade 3 | O |
| T | Grade 3 | P |
| U | Grade 4 (Lớp 4) | Q |
| V | Grade 4 | R |
| W | Grade 4 | S |
| X | Grade 5 (Lớp 5) | S |
| Y | Grade 5 | T |
| Z | Grade 5 | U – V |
| Z1 | Grade 5+ (Trung học) | W – X |
| Z2 | Grade 5+ (Trung học) | Y – Z |
4. Learning A-Z phân loại sách theo trình độ dựa trên những yếu tố nào?
Điểm khác biệt lớn của Learning A-Z (Raz-Plus, Reading A-Z, Science A-Z…) nằm ở việc phân loại sách theo trình độ một cách rất chi tiết và khoa học. Mỗi cuốn sách không được xếp level dựa trên cảm tính, mà dựa trên nhiều yếu tố ngôn ngữ và nhận thức, đảm bảo sách phù hợp với khả năng đọc thực tế của trẻ.
Dưới đây là các yếu tố chính Learning A-Z sử dụng để phân loại sách theo trình độ đọc:
| Yếu tố đánh giá | Nội dung xem xét | Ý nghĩa với khả năng đọc của trẻ |
| Word count | Tổng số từ trong sách | Đảm bảo độ dài văn bản phù hợp với sức đọc của trẻ ở từng level |
| Number of different words | Số lượng từ vựng khác nhau | Phản ánh mức độ đa dạng từ vựng trong sách |
| Ratio of different words to total words | Tỉ lệ từ khác nhau trên tổng số từ | Giúp kiểm soát độ khó của từ vựng, tránh quá tải |
| High-frequency words | Số lượng từ thông dụng, hay gặp | Hỗ trợ trẻ đọc trôi chảy và tăng sự tự tin |
| Ratio of high-frequency words | Tỉ lệ từ thông dụng trên tổng số từ | Phù hợp với khả năng nhận diện từ nhanh của trẻ |
| Low-frequency words | Số lượng từ ít gặp | Được tăng dần theo level để mở rộng vốn từ |
| Ratio of low-frequency words | Tỉ lệ từ ít gặp trên tổng số từ | Kiểm soát mức độ thử thách trong mỗi cuốn sách |
| Sentence length | Độ dài trung bình của câu | Câu ngắn cho level thấp, câu dài hơn cho level cao |
| Sentence complexity | Mức độ phức tạp của cấu trúc câu | Phù hợp với sự phát triển ngôn ngữ theo từng giai đoạn |
| Predictability | Khả năng đoán trước nội dung | Giúp trẻ tự tin khi đọc ở những level đầu |
| Language pattern & repetition | Cấu trúc lặp lại trong ngôn ngữ | Hỗ trợ trẻ ghi nhớ và nhận diện từ |
| Print size & spacing | Cỡ chữ, khoảng cách giữa các dòng | Giúp trẻ dễ theo dõi và không bị rối mắt |
| Words per page | Số từ trên mỗi trang | Tránh gây quá tải thị giác và nhận thức |
| Illustration support | Mức độ minh họa hỗ trợ nội dung | Giúp trẻ hiểu nghĩa và đoán nội dung tốt hơn |
| Concept load | Lượng khái niệm mới trong sách | Kiểm soát mức độ tư duy cần thiết ở mỗi level |
| Topic familiarity | Mức độ quen thuộc của chủ đề | Chủ đề gần gũi giúp trẻ dễ hiểu và hứng thú hơn |
5. Lợi ích khi sử dụng hệ thống Guided Reading Levels trong hành trình tự học
Việc bám sát hệ thống Guided Reading Levels không chỉ là nhiệm vụ của nhà trường mà còn là “trợ thủ đắc lực” cho phụ huynh BMyC trong hành trình đồng hành cùng con tự học tại nhà.
5.1. Giúp trẻ duy trì hứng thú và sự tự tin
Khi trẻ đọc một cuốn sách “vừa sức” (Just Right Book), trẻ sẽ cảm thấy mình có khả năng làm chủ ngôn ngữ. Sự thành công nhỏ mỗi ngày khi hoàn thành một cuốn sách đúng Level chính là “liều thuốc” tinh thần lớn nhất giúp con duy trì tình yêu với việc đọc mà không cảm thấy bị áp lực hay quá tải.
5.2. Lộ trình rõ ràng, dễ dàng đo lường sự tiến bộ
Hệ thống từ A-Z giống như một chiếc thang cuốn. Thay vì lo lắng không biết con đang học đến đâu, phụ huynh có thể nhìn vào Level để thấy rõ sự chuyển biến của con. Từ việc đọc từng từ đơn lẻ, con sẽ tiến dần đến việc đọc trôi chảy và thảo luận sâu sắc về các vấn đề phức tạp.
5.3. Tối ưu hóa thời gian và nguồn lực học tập
Thay vì bơi trong “biển” sách tiếng Anh và chọn nhầm những cuốn quá khó khiến con sợ hãi, phụ huynh có thể dựa vào GRL để lọc ra danh sách đọc phù hợp nhất trên Raz-Plus. Điều này giúp mỗi phút con ngồi vào bàn học đều mang lại giá trị thực tế, giúp con tiến bộ từng ngày một cách khoa học.
5.4. Xây dựng nền tảng vững chắc cho các cấp học cao hơn
Việc chinh phục các Level cao của GRL đồng nghĩa với việc trẻ đang rèn luyện tư duy phản biện và khả năng tổng hợp thông tin. Đây là những kỹ năng thiết yếu để trẻ tự tin bước vào môi trường trung học và các kỳ thi chứng chỉ quốc tế sau này.
6. Lời kết:
Guided Reading Levels không đơn thuần là một hệ thống phân chia sách theo độ khó, mà còn là công cụ giúp phụ huynh và giáo viên hiểu đúng năng lực đọc của trẻ để đồng hành phù hợp. Khi được đọc sách đúng trình độ, trẻ sẽ tự tin hơn, duy trì hứng thú và từng bước nâng cao khả năng đọc hiểu một cách bền vững. Kết hợp Guided Reading Levels cùng các thư viện sách được phân level khoa học như Raz-Plus (Learning A-Z) sẽ giúp phụ huynh dễ dàng xây dựng thói quen đọc hiệu quả, tạo nền tảng vững chắc cho hành trình học tiếng Anh lâu dài của con.
Đừng để con bạn bỏ lỡ cơ hội giỏi tiếng Anh từ sớm! Tham gia ngay Group Bố Mẹ Yêu Con để được tư vấn phương pháp học tiếng Anh online cho bé phù hợp và xây dựng lộ trình học hiệu quả, giúp con tự tin chinh phục tương lai!
Xem thêm:
- Lợi ích việc đọc sách tiếng Anh và hướng dẫn tạo thói quen đọc mỗi ngày cho trẻ
- Phương pháp đồng hành đọc sách cùng con – Chìa khóa để nuôi dưỡng thói quen và tình yêu tiếng Anh
- Cách đọc sách cho trẻ: Phương pháp BMyC kích hoạt thói quen tự đọc & tư duy từ sớm
