1. Định nghĩa

Tranh biện là một cuộc thảo luận hoặc tranh luận có quy tắc giữa hai nhóm, trong đó mỗi nhóm trình bày quan điểm của mình về một chủ đề cụ thể.

Tranh biện thường có những quy tắc để đảm bảo mọi người đều có cơ hội nói và lắng nghe một cách công bằng và trật tự. Tham gia tranh biện giúp chúng ta phát triển tư duy phản biện, kỹ năng nói trước đám đông, và khả năng tham gia vào các cuộc đối thoại xây dựng. 

Người tham dự được chia thành hai phía: ủng hộ và phản đối (hay tán thành và không tán thành) vấn đề.

2. Hình thức và nội dung

Tranh biện là kỹ năng chúng ta có thể sử dụng trong rất nhiều tình huống hàng ngày. Bạn có thể tranh luận trong các cuộc thi ở trường hoặc trong những cuộc trò chuyện với gia đình và bạn bè. Vì vậy, nội dung tranh biện có thể là bất kỳ vấn đề nào mà mọi người đang quan tâm hoặc cần giải quyết.

3. Mục đích

Mục đích chính của tranh biện là thuyết phục phía đối lập rằng ý tưởng của mình là đúng. Cuộc tranh biện sẽ kết thúc khi cả hai phía đồng ý với một phương án hoặc khi một phía thuyết phục được phía còn lại. Bên cạnh đó, tham gia tranh biện cũng giúp chúng ta hiểu sâu hơn về chủ đề và tìm ra giải pháp cho các vấn đề.

4. Cấu trúc một cuộc tranh biện

4.1. Luật tranh biện (debate rules)

• Chủ đề để tranh luận có thể là một chính sách, một tuyên bố, hoặc một ý tưởng nào đó.
• Thông thường có 2 đội tham gia tranh luận, mỗi đội gồm 3 thành viên: đội ủng hộ ý kiến (the Affirmative team) và đội phản đối ý kiến (the Negative team). Tuy nhiên, trong các cuộc tranh luận chính trị (như presidential debate), sẽ chỉ có 2 ứng viên tham gia.
• Hai đội sẽ lần lượt đưa ra luận điểm và thuyết phục khán giả, đồng thời phản bác lại ý kiến của đội kia. Khán giả chỉ được xem mà không được tham gia vào cuộc tranh biện.

4.2. Vai trò của người tranh biện (roles of speakers)

Dưới đây là trình tự của một cuộc tranh luận với một đội gồm 3 thành viên: (affirmative: tán thành, ủng hộ; negative: không tán thành, phản đối)

4.3. Cấu trúc lập luận cơ bản (basic argument structure)

Khi lập luận trong tranh biện, chúng ta cần 3 phần chính:

Lý do (Reason/Claim): Nói rõ lý do tại sao bạn ủng hộ hoặc phản đối vấn đề. (present your argument in a clear statement why you’re in favour of/against the motion).

Bằng chứng (Evidence): Đưa ra những thông tin, số liệu thống kê, trích dẫn từ sách hoặc người nổi tiếng, những phép so sánh dễ hiểu, hoặc ví dụ để chứng minh lý do của bạn (statistics, quotes, references, analogies, v.v).

Thực tế (Reality): Đưa ra quan điểm dựa trên sự quan sát (Observation), trải nghiệm thực tế (Experience) hoặc·giải thích tại sao bằng chứng bạn đưa ra lại Quan trọng (Impact), Ảnh hưởng (Effect) của nó thế nào.

Ví dụ chủ đề tranh biện là: Is the use of plastic good for our planet?. Bảng dưới đây sẽ minh hoạ cách một vài ý tưởng được ủng hộ  và phản bác:

Supporting/ Affirmative	Opposing/ Negative
Luận điểm đầu tiên: (Ủng hộ) Nhựa cũng có những lợi ích như tiện lợi và giá thành rẻ. Bằng chứng: Tham chiếu: Các sản phẩm nhựa như túi nilon, chai nhựa,… rất phổ biến và tiện dụng trong cuộc sống hàng ngày. Thực tế: Việc sử dụng nhựa có thể giúp chúng ta tiết kiệm chi phí và mang lại sự tiện lợi trong các hoạt động hàng ngày như mua sắm và đựng đồ.	Luận điểm đầu tiên: (Phản bác) Sử dụng nhiều nhựa có thể gây hại cho môi trường. Bằng chứng: Số liệu: Mỗi năm, hơn 8 triệu tấn nhựa được thải vào đại dương, làm tổn thương đến đời sống của động vật biển. Thực tế: Việc sử dụng nhựa quá mức có thể gây ô nhiễm cho môi trường và ảnh hưởng đến các sinh vật sống trong biển cả và trên cạn.
Luận điểm thứ hai: (Ủng hộ) Nhựa có thể được tái chế và tái sử dụng. Bằng chứng: Tham chiếu: Nhiều sản phẩm nhựa hiện nay được làm từ nhựa tái chế, giúp giảm lượng rác thải nhựa. Tầm quan trọng: Việc tái chế và tái sử dụng nhựa có thể giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường và tiết kiệm tài nguyên.	Luận điểm thứ hai: (Phản bác) Nhựa khó phân hủy và gây ô nhiễm môi trường lâu dài. Bằng chứng: Số liệu: Một chai nhựa có thể mất từ 450 đến 1.000 năm để phân hủy hoàn toàn. Ảnh hưởng: Nhựa tồn tại rất lâu trong môi trường, gây ra nhiều vấn đề ô nhiễm và ảnh hưởng đến sức khỏe của các sinh vật.
Luận điểm thứ ba: (Ủng hộ) Nhựa giúp bảo quản thực phẩm và giảm lãng phí. Bằng chứng: Tham chiếu: Các bao bì nhựa bảo vệ thực phẩm khỏi hư hỏng và kéo dài thời gian sử dụng. Tầm quan trọng: Sử dụng nhựa giúp bảo quản thực phẩm tốt hơn, giảm lượng thực phẩm bị lãng phí và tiết kiệm chi phí cho gia đình.	Luận điểm thứ ba: (Phản bác) Nhựa có thể gây hại cho sức khỏe con người. Bằng chứng: Số liệu: Một số loại nhựa chứa các hóa chất độc hại có thể ngấm vào thức ăn và nước uống. Thực tế: Việc sử dụng nhựa không an toàn có thể gây ra các vấn đề sức khỏe cho con người, như các bệnh về đường tiêu hóa và các vấn đề sức khỏe khác.

Như vậy, kỹ năng tranh biện là một kỹ năng cần thiết và quan trọng đối với tất cả mọi người. Chúc các con có trải nghiệm thú vị về kỹ năng mới tại BMyC.