Bật mí 8 cách giúp con hứng thú với việc tự học

Tự học là một kỹ năng quan trọng, trang bị cho trẻ hành trang vững vàng trên con đường học tập suốt đời. Vậy có cách nào để con hứng thú với việc tự học không? Đây không phải là điều dễ dàng! Dưới đây là những bí quyết giúp bố mẹ khơi nguồn cảm hứng tự học cho con, vượt xa những phương pháp truyền thống.

1. Biến việc học thành trò chơi

Việc học tập của trẻ nhỏ sẽ đạt hiệu quả cao nhất khi được chuyển hóa thành những trò chơi thú vị và hấp dẫn. “Học mà chơi, chơi mà học” chính là chìa khóa vàng giúp trẻ tiếp thu kiến thức một cách tự nhiên, nhẹ nhàng, xóa bỏ áp lực và căng thẳng thường gặp trong quá trình học tập truyền thống.

Bản chất của trò chơi là khơi gợi sự tò mò, kích thích hứng thú và tạo động lực mạnh mẽ để trẻ tự giác khám phá thế giới xung quanh. Bố mẹ hoàn toàn có thể khéo léo lồng ghép kiến thức vào các trò chơi, hoạt động tương tác hàng ngày. Ví dụ, với môn Toán, trẻ có thể học về các phép tính, đo lường thông qua trò chơi bán hàng, tính tiền, hay rèn luyện tư duy logic với các trò chơi xếp hình.

 Đối với Tiếng Việt, việc học trở nên sinh động hơn với các trò chơi như rút thăm từ vựng, ghép vần, kể chuyện, đóng kịch. Tiếng Anh cũng dễ dàng được tiếp thu qua các bài hát, phim hoạt hình, trò chơi flashcard. Khoa học lại càng trở nên gần gũi và thú vị với những thí nghiệm đơn giản, dễ thực hiện tại nhà hay những buổi quan sát thiên nhiên. Bằng cách biến việc học thành trò chơi, chúng ta không chỉ giúp trẻ tiếp thu kiến thức hiệu quả mà còn nuôi dưỡng niềm yêu thích học tập, khám phá suốt đời.

2. Khơi gợi trí tò mò, khuyến khích khám phá

Khơi gợi trí tò mò chính là chìa khóa để mở ra cánh cửa khám phá và học hỏi cho trẻ nhỏ. Trẻ em sinh ra đã mang trong mình bản năng tò mò về thế giới xung quanh. Chúng khao khát tìm hiểu, quan sát, và đặt câu hỏi về mọi thứ. Vì vậy, cha mẹ cần khéo léo nuôi dưỡng và khích lệ ngọn lửa tò mò này.

Một cách hiệu quả là đặt những câu hỏi mở, kích thích trẻ suy nghĩ và tự tìm tòi câu trả lời. Thay vì trực tiếp đưa ra đáp án cho những câu hỏi “tại sao?”, cha mẹ hãy thử hỏi ngược lại: “Con nghĩ tại sao lại như vậy nhỉ?” hay “Điều gì sẽ xảy ra nếu…?” Việc này khuyến khích trẻ chủ động suy luận và đưa ra giả thuyết. Hơn nữa, thay vì đưa ra đáp án ngay lập tức, cha mẹ nên hướng dẫn trẻ tự tìm kiếm thông tin từ sách vở, internet hoặc thông qua các hoạt động thực nghiệm. 

Điều này không chỉ giúp trẻ tìm ra câu trả lời mà còn rèn luyện kỹ năng tự học và tư duy phản biện. Cuối cùng, hãy tạo ra một môi trường an toàn và cởi mở, nơi trẻ cảm thấy thoải mái khi đặt câu hỏi và bày tỏ ý kiến của mình, biến việc học hỏi trở thành một hành trình khám phá thú vị và không ngừng nghỉ.

3. Tạo môi trường học tập tích cực

Môi trường học tập thoải mái, gọn gàng và được cá nhân hóa sẽ tạo cảm hứng và giúp trẻ tập trung hơn. Phụ huynh bố trí cho trẻ một góc học tập riêng, yên tĩnh và đủ ánh sáng. Giúp trẻ sắp xếp sách vở, đồ dùng học tập gọn gàng, ngăn nắp.

Cho phép trẻ trang trí góc học tập theo sở thích của mình, tạo cảm giác thân thuộc và gần gũi. Hãy tắt tivi, điện thoại, giảm thiểu các yếu tố gây mất tập trung.

Bên cạnh đó, bố mẹ cũng nên hạn chế quát mắng, áp đặt cho con. Theo chia sẻ của chị Tồ Tẹt về câu chuyện hành trình con trai của chị đã yêu thích môn tiếng Anh là mặc kệ chị có mắng hay nịnh thì con vẫn không chịu học tiếng Anh. Chị đã quyết định mặc kệ với suy nghĩ, mình phải làm thì con mới noi gương được. Và thế là chị đã kiên trì giao tiếp với người bạn ở Mỹ của mình suốt 1 năm và trình độ tiếng Anh của chị cải thiện rõ rệt. Từ đó, con trai chị đã tự giác học vui vẻ mà mẹ không cần mất công áp đặt hay quát mắng.

Từ đây, bạn có thể thấy rằng, muốn con học giỏi tiếng Anh thì bạn cũng hãy thử học đi. Cùng đồng hành học tiếng Anh với con và bạn sẽ tìm ra giải pháp giúp con tìm ra niềm vui học tiếng Anh. Dù có lúc sẽ khó khăn, chán nản nhưng hãy giữ vững niềm tin và kiên trì đồng hành cùng con của bạn.

4. Đặt mục tiêu nhỏ, khen thưởng kịp thời

Việc đặt mục tiêu nhỏ và khen thưởng kịp thời đóng vai trò then chốt trong việc nuôi dưỡng động lực học tập và rèn luyện tính kiên trì cho trẻ. Thay vì đặt ra những mục tiêu lớn lao, xa vời dễ khiến trẻ nản chí, cha mẹ nên chia nhỏ chúng thành các bước nhỏ, vừa sức với khả năng hiện tại của trẻ. 

Mỗi một mục tiêu nhỏ hoàn thành sẽ mang lại cho trẻ cảm giác thành công, từ đó tạo động lực và sự tự tin để tiếp tục chinh phục những thử thách tiếp theo. Bên cạnh việc đặt mục tiêu phù hợp, việc khen thưởng kịp thời cũng vô cùng quan trọng. Ngay khi trẻ đạt được một mục tiêu, dù là nhỏ nhất, cha mẹ hãy dành cho trẻ những lời khen ngợi, động viên chân thành. Sự ghi nhận kịp thời này sẽ củng cố hành vi tích cực, giúp trẻ hiểu được giá trị của sự nỗ lực và kiên trì. 

Một hệ thống phần thưởng nhỏ như sticker, thêm thời gian chơi, một món đồ chơi yêu thích,… cũng là cách hiệu quả để khích lệ tinh thần và duy trì động lực học tập cho trẻ. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng phần thưởng không nên quá lớn hay quá thường xuyên, tránh tạo cho trẻ tâm lý lệ thuộc vào phần thưởng mà quên mất giá trị thực sự của việc học tập và rèn luyện.

5. Lựa chọn phương pháp học tập phù hợp

Mỗi đứa trẻ là một cá thể độc nhất, sở hữu năng lực, sở thích và phong cách học tập riêng biệt. Không có một phương pháp “vàng” nào áp dụng chung cho tất cả, mà việc tìm ra cách học phù hợp với từng trẻ là chìa khóa để mở ra cánh cửa tiềm năng của chúng. Để làm được điều này, cha mẹ và giáo viên cần kiên nhẫn quan sát cách trẻ tiếp thu kiến thức, chú ý đến những điều trẻ tỏ ra hứng thú và khám phá những điểm mạnh của trẻ. 

Hãy để trẻ được trải nghiệm đa dạng các phương pháp học tập, từ việc học qua hình ảnh sinh động với flashcards, tranh vẽ, video, cho đến việc học qua âm thanh hấp dẫn với bài hát, audio book. Trẻ năng động có thể học hiệu quả hơn khi kết hợp kiến thức với các hoạt động thể chất, trò chơi vận động. 

Học nhóm cũng là một lựa chọn, giúp trẻ phát triển kỹ năng giao tiếp và học hỏi từ bạn bè. Việc theo dõi kết quả học tập và lắng nghe phản hồi từ trẻ là vô cùng quan trọng. Dựa trên những thông tin này, chúng ta có thể linh hoạt điều chỉnh phương pháp học, bổ sung, thay đổi để phù hợp nhất với nhu cầu và khả năng của từng trẻ, giúp trẻ học tập một cách hứng thú, hiệu quả và phát triển toàn diện. 

Ví dụ, nếu trẻ tỏ ra thích ghi nhớ qua hình ảnh, việc sử dụng flashcards, tranh ảnh minh họa, video giáo dục sẽ là lựa chọn lý tưởng. Ngược lại, với trẻ yêu thích âm nhạc, việc học qua bài hát, audio book sẽ kích thích sự tập trung và ghi nhớ của trẻ tốt hơn.

6. Ứng dụng công nghệ thông minh

Công nghệ mang đến nhiều nguồn tài liệu học tập phong phú, đa dạng và hấp dẫn, giúp trẻ tiếp cận kiến thức một cách sinh động và thú vị hơn.

Phụ huynh có thể tìm kiếm và lựa chọn các ứng dụng học tập, website giáo dục, video bài giảng trực tuyến,… phù hợp với lứa tuổi và trình độ của trẻ. Hạn chế thời gian sử dụng thiết bị điện tử để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ.

Hướng dẫn trẻ sử dụng công nghệ một cách hiệu quả, tập trung vào nội dung học tập, tránh sa đà vào game hoặc mạng xã hội. Ví dụ: Học tiếng Anh qua Duolingo, học Toán qua Monkey Math, xem video bài giảng trên Khan Academy.

>>> Xem thêm:

• Top 10 app luyện từ vựng tiếng Anh hiệu quả nhất 2025
• 8+ kênh video luyện nói tiếng Anh ‘triệu view” hay nhất cho bé

7. Học cùng con, đồng hành và hỗ trợ

Việc học tập của con trẻ không chỉ diễn ra trên ghế nhà trường mà còn cần sự đồng hành, hỗ trợ tích cực từ phía gia đình, đặc biệt là bố mẹ. Sự hiện diện và quan tâm của bố mẹ đóng vai trò quan trọng, giúp trẻ cảm thấy an tâm, tự tin hơn khi đối mặt với những thử thách trong học tập. 

Bố mẹ không cần phải là những chuyên gia giáo dục, mà chỉ cần là người bạn đồng hành, sẵn sàng lắng nghe, chia sẻ và hỗ trợ con vượt qua khó khăn. Cùng con đọc sách, thảo luận về nội dung câu chuyện, cùng con làm bài tập, giải đáp những thắc mắc của con một cách kiên nhẫn sẽ giúp con hiểu bài sâu sắc hơn. 

Khi con gặp khó khăn, thay vì làm hộ con, hãy lắng nghe con chia sẻ, hướng dẫn con tìm ra phương pháp giải quyết vấn đề, chia sẻ những kinh nghiệm của bản thân để con có thêm động lực và hình thành kỹ năng tự học. Sự đồng hành này không chỉ giúp con tiến bộ trong học tập mà còn thắt chặt tình cảm gia đình, giúp con phát triển toàn diện về nhân cách.

8. Tôn trọng nhịp độ học tập của con

Mỗi đứa trẻ là một cá thể độc lập với tốc độ tiếp thu và phong cách học tập riêng biệt. Có trẻ nắm bắt kiến thức nhanh chóng, có trẻ cần nhiều thời gian hơn để hiểu và vận dụng. Việc so sánh con với anh chị em, bạn bè, hay bất kỳ đứa trẻ nào khác là hoàn toàn không nên, bởi điều này chỉ gieo rắc áp lực, gây tổn thương và làm mất đi sự tự tin của trẻ. 

Thay vì so sánh, cha mẹ hãy kiên nhẫn đồng hành cùng con trên hành trình học tập, tôn trọng nhịp độ riêng của con. Đừng gây áp lực, ép buộc con học quá sức, mà hãy tạo ra một môi trường học tập thoải mái, khuyến khích con khám phá và phát triển theo khả năng của mình. Hãy tập trung vào sự tiến bộ của con, dù chỉ là những bước nhỏ, và luôn dành cho con lời động viên, khích lệ. Sự công nhận và tin tưởng từ cha mẹ chính là động lực mạnh mẽ giúp con vững tin trên con đường học tập của mình.

Tạo hứng thú cho con trong việc tự học không khó nếu áp dụng đúng phương pháp. Bằng cách tạo môi trường học tích cực và khuyến khích sự tham gia, chúng ta giúp con phát triển niềm đam mê học hỏi. Hãy thử những cách trên để con yêu thích việc học lâu dài, đặc biệt với bộ môn tiếng Anh nữa nhé!

 Xem thêm:

• Phương pháp dạy trẻ học đọc từ sớm đơn giản tại nhà
• Bật mí bố mẹ 10+ cách dạy bé chữ cái tiếng Việt nhanh chóng và dễ dàng nhất 2025