Nếu con bạn đánh nhau hoặc phản ứng thái quá trước những vấn đề con gặp phải thì chứng tỏ con đang có nhu cầu cần được đáp ứng, điều quan trọng bạn phải dạy cho con mình đó là một phương pháp để đáp ứng nhu cầu của con.
Những trận đấu đang làm hao mòn cảm xúc và các con dường như mất kiểm soát, bố mẹ cũng có thể cảm thấy như vậy, đặc biệt nếu chính bố mẹ chưa bao giờ được chỉ ra những cách giải quyết xung đột hiệu quả khi còn nhỏ.
Bây giờ khi là bố mẹ, bạn có một sự lựa chọn khác là sử dụng các kỹ năng giao tiếp hiệu quả để giúp con bạn chuyển sang cấp độ lý luận đạo đức cao hơn. Phát triển đạo đức là quá trình các con phát triển thái độ và hành vi đúng đắn đối với những người khác trong xã hội, dựa trên các chuẩn mực, quy tắc của pháp luật, xã hội và văn hóa.
Nội dung chính
1. Tại sao trẻ em lại đánh nhau?
Trẻ chưa có kỹ năng xử lý cảm xúc.
Trẻ vẫn đang trong giai đoạn phát triển nên chưa biết cách xử lý cảm xúc. Khi gặp xung đột trẻ sẽ lựa chọn đánh người, la hét hoặc ném đồ vật. Đó là cách trẻ giải tỏa cảm xúc và thu hút sự chú ý của bố mẹ và mọi người.
Ngoài ra, con có thể đánh nhau hoặc thể hiện hành vi tiêu cực do ảnh hưởng của môi trường xung quanh, bắt chước hành vi bạo lực của người lớn.
Tuy nhiên, trẻ em có một cái cớ – chúng vẫn đang phát triển.
2. Giải pháp nào dành cho bố mẹ để giải quyết khi trẻ đánh nhau?
2.1. Nhận thức về nhu cầu
Bắt đầu bằng cách hiểu tại sao con bạn có thể đánh nhau. Quan sát và lắng nghe tích cực là công cụ thiết thực của bạn.
Nhu cầu chưa được đáp ứng của con là gì: tính cạnh tranh, lòng ghen tị, lòng tự trọng thấp, cảm thấy không được chăm sóc, cảm thấy bị đối xử bất công, buồn chán – cần niềm vui hoặc thành tích, xung đột cá tính, để giành được sự chấp thuận của người lớn, nhu cầu hoặc sở thích khác nhau, cảm thấy thất vọng, bắt chước hành vi của cha mẹ, khi người lớn tỏ ra thiên vị?
2.2. Bạn nói gì hoặc làm gì khi con đánh nhau?
Bạn hãy lựa chọn một trong 5 đáp án sau:
- Nếu con không thể ngừng trở thành kẻ bắt nạt, mẹ sẽ loại con khỏi trò chơi!
- Đừng yếu đuối như vậy nữa. Con phải đứng lên đánh lại cậu bé đó;
- Con tìm người khác để chơi cùng đi;
- Về phòng của con và nghĩ về những gì con đã làm!
- Thừa nhận những khó khăn và nhu cầu của con, hỗ trợ các giải pháp giải quyết vấn đề.
Nếu bạn chọn bất kỳ hoặc tất cả bốn điều đầu tiên, bạn đang chặn đường phát triển của con mình đấy.
Câu trả lời cuối cùng sẽ kích thích nhận thức của con về xung đột và đưa chúng đến một cấp độ lý luận đạo đức cao hơn.
Cách tiếp cận này sẽ làm gương và chủ động hỗ trợ con sử dụng các kỹ năng giao tiếp hiệu quả, đồng thời góp phần thúc đẩy sự phát triển xã hội, tình cảm và trí tuệ.
Bố mẹ không nên chấp nhận việc con cưỡng bức hoặc làm tổn thương người khác để đạt được thứ con muốn. Là bố mẹ thông thái, bạn hãy chỉ con một cách khác.
Một cách bình tĩnh, bạn có thể nói với con rằng “Đau quá”, nếu con đẩy một đứa trẻ khác để lấy đồ chơi và nhẹ nhàng tách ra.
Sau đó, thay vì trừng phạt, hãy xác định nhu cầu của con và vui lòng chỉ cho trẻ những gì chúng có thể làm: “Mẹ thấy con muốn chơi với món đồ chơi đó nhưng bạn của con đang chơi với nó. Con có muốn tìm một món đồ chơi tương tự không?”. Bây giờ các con rất có thể sẽ khóc – con vẫn đang học hỏi về cuộc sống.
Thừa nhận cảm giác thất vọng của con. Bố mẹ có thể nói thêm: “Con có thể yêu cầu bạn đưa đồ chơi cho con khi bạn ấy chơi xong nhé!”.
Để thực hiện bước nhảy vọt khổng lồ này trong việc xử lý xung đột, các con không chỉ cần sự giúp đỡ để nhìn mọi thứ từ góc độ của người khác mà còn cần được hỗ trợ trong việc tự điều chỉnh cảm xúc và nhận thức về nhu cầu của bản thân.
Bố mẹ cần giải thích cho con hiểu không thể giải quyết vấn đề bằng bạo lực, nó sẽ không mang lại được kết quả tốt đẹp. Người thông minh giải quyết vấn đề bằng lời nói còn người yếu đuối giải quyết vấn đề bằng nắm đấm.
2.3. Ví dụ về giải quyết vấn đề xung đột
Nếu trẻ lớn hơn và chúng không đánh nhau hoặc chửi bới, hãy lùi lại một chút và chờ xem liệu các con có thể giải quyết mâu thuẫn được không.
Sau đó, thảo luận về cách con giải quyết bất đồng của mình.
Can thiệp ngay nếu con đang đánh nhau và tránh đứng về phía hoặc nói ai đúng ai sai. Cho dù xung đột xảy ra với bạn của con hay anh, chị, em của con, thì quy trình tương tự cũng có thể được áp dụng.
Trong trường hợp này Minh và Sơn là bạn. Minh vô tình làm vỡ chiếc máy bay của Sơn, Sơn đấm Minh.
- Xác định nhu cầu: an ủi Minh bằng cách lắng nghe cảm xúc tích cực: “Cánh tay của bạn thực sự đau”.
Nói với Sơn: “Con tức giận vì máy bay của con bị hỏng. Điều này cần phải được giải quyết nhưng không phải bằng cách đánh bạn ”.
- Khuyến khích con nói lên cảm xúc của mình với đối phương :
“Tớ không thích khi bạn gọi tên tớ và đấm tớ”;
“Bạn đã làm hỏng chiếc máy bay tớ đang chế tạo. Tớ cảm thấy thực sự tức giận và buồn bã. Tớ đã mất quá nhiều thời gian để xây dựng”.
“Tớ không cố ý phá vỡ nó”.
Tóm lại : “Minh, con không thích bị đấm, đặc biệt là khi đó là một tai nạn. Và Sơn, con thực sự muốn những thứ xây dựng được chăm sóc vì con phải mất quá nhiều thời gian để ghép lại với nhau, đúng chưa nào?”.
Khi trẻ được lắng nghe và thừa nhận, nhiệt độ cảm xúc của chúng bắt đầu giảm xuống và chúng có khả năng lắng nghe người khác và giúp đỡ nhau nhiều hơn.
Bạn với tư cách là người hỗ trợ quá trình đang đặt trẻ em vào vai trò của những người trợ giúp hơn là thủ phạm. Điều này nâng cao trí tuệ cảm xúc và khả năng tự điều chỉnh cảm xúc.
- Thừa nhận với cả hai đứa trẻ rằng bạn sẽ giúp chúng giải quyết vấn đề này: vai trò của bạn là người hỗ trợ giải quyết vấn đề. Thay vì sử dụng ngôn ngữ đổ lỗi như: “Con làm vậy để làm gì?” tốt hơn là tạo điều kiện giải quyết vấn đề bằng cách tích cực lắng nghe những xáo trộn, sau đó tổng hợp các nhu cầu: “Minh, nhu cầu của con là chơi và Sơn nhu cầu của con là chơi mà không làm hỏng các công trình của mình”;
- Các giải pháp động não: khuyến khích bọn trẻ đưa ra ý tưởng. Con có thể nói: “Tớ sẽ giúp bạn chế tạo lại chiếc máy bay; Bạn chế tạo máy bay của riêng mình; Hãy chỉ chơi máy bay các tông nếu chúng ta chơi ném bom bổ nhào”.
Trẻ em sẽ làm bạn ngạc nhiên với những giải pháp rất sáng tạo của chúng ngay cả khi còn rất nhỏ.
- Đánh giá và lựa chọn giải pháp: khuyến khích bọn trẻ quyết định những gì chúng nghĩ sẽ hiệu quả với chúng. Khi con đầu tư vào các giải pháp của con thay vì bạn nói cho con biết “các quy tắc” thì nhiều khả năng con sẽ tuân theo.
- Thực hiện hành động: hỏi xem con có cần trợ giúp trong kế hoạch của con không. Đưa ra đề xuất để hỗ trợ con nếu cần. Chúc mừng con đã giải quyết được xung đột của mình. Và giải thích rằng nếu điều này không thành công, con có thể cần phải đưa ra các giải pháp khác nhau và cải tiến.
- Đánh giá: kiểm tra với con bạn vào đêm hôm đó để xem các giải pháp diễn ra như thế nào.
3. Làm thế nào để trẻ không tiếp tục phản ứng thái quá hay đánh nhau ở những lần sau?
Hãy giải thích cho con biết hậu quả của việc sử dụng bạo lực.
Hãy dạy trẻ nói ra những điều mình suy nghĩ và cảm thấy.
Hãy giúp trẻ nhận ra rằng mọi chuyện nên được giải quyết một cách nhẹ nhàng bằng lời nói chứ không phải bằng bạo lực.
Dạy trẻ cách “hạ hỏa” khi tức giận chẳng hạn như đi ra ngoài tìm một không gian riêng để bình tĩnh lại.
Đừng đánh con ngay cả khi trẻ có những hành vi không tốt. Thay vào đó, hãy cho trẻ tình yêu thương và sự tôn trọng.
Đừng gắn nhãn cho các con , ví dụ: “người ồn ào”…
Khi không có vấn đề gì, hãy giúp con bạn hiểu được hành vi của những bạn nhỏ tuổi hơn. Điều này giúp con bạn cảm thấy chúng là người giúp đỡ và phát triển sự đồng cảm.
Nếu con bạn là nạn nhân, hãy khuyến khích con cung cấp thông tin và đóng góp các giải pháp để con không ở trong bóng tối một mình.
Dành thời gian ở một mình với từng đứa trẻ để bạn có cơ hội điều chỉnh nhu cầu của chúng, kết nối và vui chơi cùng nhau.
Sử dụng các cơ hội hàng ngày khi bạn nhìn thấy các trường hợp xung đột để hỏi suy nghĩ của con bạn và chia sẻ suy nghĩ của chính bạn, chẳng hạn như xem chương trình TiVi, xem phim, đọc sách, tại cửa hàng, những kinh nghiệm mà trẻ kể cho bạn nghe.
Các màn chơi nhập vai, sử dụng con rối để “Dạy kỹ năng xã hội”.
Đặt câu hỏi: Con nghĩ cậu bé trong câu chuyện có thể làm được gì? Một cách khác để giải quyết vấn đề này công bằng là gì?
Dành thời gian cho con chính là một trong những cách giáo dục con hiệu quả nhất, bố mẹ sẽ quan sát hành vi và thái độ của con, từ đó có những bước điều chỉnh đúng đắn. Một trong số đó là hành vi đánh nhau .Vậy nên khi bố mẹ giáo dục và hướng dẫn con giải quyết vấn đề sẽ giúp con cư xử tốt hơn, con sẽ có những hành động đẹp với bạn bè và mọi người xung quanh.
Nếu bạn đang gặp khó khăn trong việc giáo dục con thì hãy để lại bình luận dưới bài viết, BMyC sẽ tư vấn cho bạn các giải pháp phù hợp với từng tình huống cụ thể. Chúng tôi là một cộng đồng đông đảo bố mẹ đồng hành cùng con với rất nhiều giải pháp và kinh nghiệm thực tế chắc chắn có thể giúp bạn giải quyết vấn đề!
Xem Thêm:
- Học tiếng Anh đúng cách cho trẻ mầm non
- Top 5 phần mềm luyện phát âm tiếng Anh ” chuẩn ” nhất hiện nay
