Nguyên nhân và cách dạy trẻ hết nói ngọng:  Phương pháp hiệu quả dành cho phụ huynh

Nói ngọng là vấn đề phổ biến ở trẻ nhỏ, đặc biệt trong giai đoạn phát triển ngôn ngữ. Đây có thể là nỗi lo lắng của nhiều bậc phụ huynh, vì nó không chỉ ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp mà còn có thể gây khó khăn cho trẻ trong việc học tập và hòa nhập xã hội.

Bài viết này BMyC sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân gây ra tình trạng nói ngọng ở trẻ và cung cấp cách dạy trẻ hết nói ngọng hiệu quả để giúp trẻ khắc phục vấn đề này nhé!

I. Nguyên nhân gây ra tình trạng nói ngọng ở trẻ

Tình trạng nói ngọng ở trẻ em có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm cả yếu tố bẩm sinh và các yếu tố môi trường. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:

1. Phát triển ngôn ngữ chậm

Nguyên nhân gây ra tình trạng nói ngọng ở trẻ em là do phát triển ngôn ngữ chậm. Một số trẻ có khả năng phát triển ngôn ngữ và giao tiếp chậm hơn so với các bạn đồng trang lứa, điều này dẫn đến khó khăn trong việc phát âm chuẩn. Khi ngôn ngữ không phát triển đầy đủ, trẻ có thể gặp vấn đề trong việc nắm bắt và sử dụng đúng âm thanh của các từ, dẫn đến nói ngọng

2. Cấu trúc cơ quan phát âm bất thường

Nguyên nhân gây ra tình trạng nói ngọng ở trẻ có thể xuất phát từ cấu trúc cơ quan phát âm bất thường. Các vấn đề liên quan đến cấu trúc răng, lưỡi, vòm miệng, hoặc hàm có thể làm trẻ gặp khó khăn trong việc phát âm chính xác. Khi các bộ phận này không phát triển đúng cách hoặc có những bất thường, chúng ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng điều khiển âm thanh của trẻ, dẫn đến việc phát âm không rõ ràng và tạo ra tình trạng nói ngọng.

3. Nghe kém hoặc vấn đề về thính giác

Nguyên nhân chính gây ra tình trạng nói ngọng ở trẻ là do nghe kém hoặc có vấn đề về thính giác. Khi trẻ gặp khó khăn trong việc nghe rõ các âm thanh, việc nhận thức và phân biệt chúng trở nên không chính xác, dẫn đến phát âm sai. Nếu trẻ không nghe được âm thanh chuẩn, khả năng bắt chước và phát âm đúng sẽ gặp nhiều khó khăn, làm cho tình trạng nói ngọng trở nên phổ biến. Việc phát hiện sớm và điều chỉnh các vấn đề về thính giác là rất quan trọng để hỗ trợ trẻ phát triển ngôn ngữ một cách bình thường.

4. Môi trường giao tiếp

Nguyên nhân gây ra tình trạng nói ngọng ở trẻ có thể xuất phát từ môi trường giao tiếp. Khi trẻ ít được giao tiếp và học hỏi ngôn ngữ, hoặc thường xuyên tiếp xúc với những người xung quanh có cách phát âm không chuẩn, trẻ có thể bắt chước theo và dần dần hình thành thói quen nói ngọng. Sự thiếu tiếp xúc với ngôn ngữ chính xác trong giai đoạn phát triển quan trọng này khiến trẻ khó khăn hơn trong việc phát triển kỹ năng nói đúng, dẫn đến tình trạng nói ngọng kéo dài.

ĐĂNG KÝ HỌC THỬ TIẾNG ANH MIỄN PHÍ

Δ

5. Yếu tố tâm lý

Yếu tố tâm lý là một trong những nguyên nhân chính gây ra tình trạng nói ngọng ở trẻ. Một số trẻ có thể gặp phải áp lực tâm lý hoặc lo âu trong quá trình giao tiếp, dẫn đến việc thiếu tự tin và không thể phát âm chuẩn xác. Khi trẻ lo lắng, căng thẳng, hoặc cảm thấy sợ hãi, các cơ quan phát âm có thể không hoạt động hiệu quả, gây ra những sai sót trong cách phát âm. Điều này có thể làm trẻ gặp khó khăn trong việc diễn đạt ý kiến của mình và tiếp tục tạo ra một vòng luẩn quẩn, khiến tình trạng nói ngọng càng trở nên trầm trọng hơn.

6. Nguyên nhân di truyền

Nguyên nhân di truyền là một trong những yếu tố gây ra tình trạng nói ngọng ở trẻ em. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng nói ngọng có thể có yếu tố di truyền từ gia đình. Nếu bố mẹ hoặc người thân trong gia đình có tiền sử nói ngọng, trẻ em có nguy cơ cao mắc phải tình trạng này. Điều này cho thấy rằng, ngoài các yếu tố môi trường và thói quen, di truyền cũng đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển ngôn ngữ của trẻ.

7. Thiếu sự luyện tập

Thiếu sự luyện tập là một trong những nguyên nhân chính gây ra tình trạng nói ngọng ở trẻ em. Khi trẻ không được hướng dẫn và luyện tập phát âm đúng cách từ sớm cũng có thể hình thành những thói quen phát âm sai mà khó sửa chữa sau này.

Việc không được tiếp xúc thường xuyên với các bài tập phát âm hay hoạt động giao tiếp có thể khiến trẻ gặp khó khăn trong việc kiểm soát âm thanh và cách phát âm chính xác. Do đó, việc bắt đầu luyện tập phát âm đúng từ khi trẻ còn nhỏ là rất quan trọng để giúp trẻ phát triển khả năng nói rõ ràng và tự tin hơn.

>>> Xem thêm: 

• Giải pháp đồng hành cùng con 3-4 tuổi: Kinh nghiệm từ 2 người mẹ thành công [P1]

• Giải pháp đồng hành cùng con 3-4 tuổi: Kinh nghiệm từ 2 người mẹ thành công [P2]

II. Cách dạy trẻ hết nói ngọng: Phương pháp hiệu quả dành cho phụ huynh

Dạy trẻ hết nói ngọng là một quá trình đòi hỏi sự kiên nhẫn và các phương pháp phù hợp. Dưới đây là một số phương pháp hiệu quả mà phụ huynh có thể áp dụng để giúp trẻ cải thiện khả năng phát âm cho con nhé!

1. Hiểu nguyên nhân gây nói ngọng

Để giúp trẻ khắc phục tình trạng nói ngọng, bước đầu tiên quan trọng là hiểu rõ nguyên nhân gây ra hiện tượng này. Nói ngọng thường xuất phát từ nhiều yếu tố khác nhau, như sự phát triển ngôn ngữ chưa đầy đủ, thói quen phát âm sai hoặc vấn đề về cơ miệng.

Đôi khi, trẻ có thể học theo cách phát âm của người lớn xung quanh hoặc do sự chậm trễ trong việc phát triển khả năng nhận thức và nói. Vì vậy, việc xác định nguyên nhân chính xác giúp bố mẹ và giáo viên lựa chọn phương pháp can thiệp phù hợp, từ việc luyện tập phát âm đến việc cải thiện khả năng nghe và nhận diện âm thanh. Khi đã hiểu rõ nguyên nhân, việc áp dụng các phương pháp dạy phù hợp sẽ giúp trẻ phát âm đúng và tự tin hơn trong giao tiếp.

2. Khuyến khích trẻ nghe và nói chuẩn

Để giúp trẻ hết nói ngọng, một phương pháp hiệu quả là khuyến khích trẻ nghe và nói chuẩn. Phụ huynh nên thường xuyên trò chuyện với trẻ, đọc sách và kể chuyện để trẻ nghe và bắt chước âm thanh chuẩn. Các hoạt động này không chỉ giúp trẻ quen với cách phát âm đúng mà còn làm tăng khả năng nghe và nói của trẻ.

Sử dụng các câu chuyện, bài hát hoặc video giáo dục cũng là cách tốt để trẻ học cách phát âm chính xác, từ đó dần cải thiện khả năng nói của mình. Việc tạo ra một môi trường học tập vui vẻ và hỗ trợ sẽ giúp trẻ cảm thấy tự tin hơn khi phát âm và giao tiếp.

3. Tập trung vào các âm cơ bản

Để giúp trẻ hết nói ngọng, một phương pháp hiệu quả là tập trung vào các âm cơ bản. Vấn đề chính là nhiều trẻ không nghe được âm đúng từ đầu, dẫn đến việc phát âm sai. Để sửa chữa, chúng ta không nên cố gắng chỉnh sửa toàn bộ câu nói, mà hãy bắt đầu từ những âm cụ thể.

Trước tiên, hãy giúp trẻ nhận diện âm và phát âm đúng từng âm một. Khi trẻ đã làm quen với âm đó, chúng ta có thể từ từ nâng cao yêu cầu. Quan trọng là không nên kỳ vọng ngay lập tức và cần kiên nhẫn sửa từng bước một. Để tránh cảm giác thất vọng, hãy chọn hai âm đơn giản để bắt đầu sửa chữa. Nếu sau một thời gian, trẻ vẫn không cải thiện, có thể cần thăm khám để kiểm tra các vấn đề liên quan đến cơ miệng hoặc lưỡi.

4. Tham gia khóa học BMyC

Nếu bạn đang lo lắng về việc trẻ bị nói ngọng và không biết liệu điều đó có ảnh hưởng đến việc học tiếng Anh không, hãy tham gia khóa học của Bố mẹ yêu con (BMyC). Phương pháp dạy học của Bố mẹ yêu con (BMyC) không chỉ giúp trẻ học tiếng Anh mà còn hỗ trợ cải thiện tình trạng nói ngọng. Tại BMyC, trẻ sẽ được học các kỹ năng phát âm và sửa âm một cách bài bản, giúp nâng cao khả năng phát âm và nói tiếng Anh chuẩn xác.

Chị Chúc Nguyễn, một trong những phụ huynh đã đồng hành cùng BMyC, chia sẻ câu chuyện đầy cảm xúc về hai con của mình. Từ những ngày đầu, khi các bé còn nói ngọng và chưa quen với tiếng Anh, đến nay, cả hai đều đạt được những thành tích đáng nể trong các cuộc thi tiếng Anh.

Chị Chúc cho biết: “Với niềm tin vào phương pháp của BMyC và sự kiên trì không ngừng, tôi đã cùng các con vượt qua mọi khó khăn. Dù gặp phải đại dịch, chúng tôi vẫn tận dụng thời gian để luyện tập và tham gia các hoạt động tiếng Anh. Kết quả là, các con đã đạt được những tiến bộ vượt bậc và mang về nhiều giải thưởng cao quý.”

Câu chuyện của chị Chúc Nguyễn không chỉ là một minh chứng rõ ràng cho hiệu quả của phương pháp BMyC mà còn là nguồn động viên lớn lao cho các bậc phụ huynh khác. Bởi vì, thành công của các bé không chỉ đến từ tài năng bẩm sinh mà còn nhờ vào sự đồng hành, hướng dẫn tận tình của bố mẹ và sự nỗ lực không ngừng nghỉ của bản thân.

Ngoài ra, chị Nguyễn Thị Thanh Nhàn cũng đã chia sẻ về hành trình hỗ trợ con trong việc học khi còn đang nói ngọng: “Gần một năm trước, con chị cũng mới bắt đầu học những từ đầu tiên như các bạn mới học bây giờ, vẫn còn đọc ngọng và phải đánh vần. Chị đã cho con học mặc dù phải đối mặt với rất nhiều lời chỉ trích (như việc học sớm quá, còn nhỏ thì học chẳng được, trẻ con thì chỉ nên chơi thôi chứ học cả đời, học để đi Mỹ à, đóng tiền nhiều như vậy chắc gì đã học được, rồi lại bỏ đấy…).

Thời điểm đó, chị cảm giác như đang chiến đấu với cả thế giới, từ trong nhà ra ngoài ngõ. Nhưng chị không quan tâm, cứ kiên trì lặng lẽ tiếp tục học. Mọi điều không biết thì hỏi admin, may mắn nhờ sự hỗ trợ và động viên nhiệt tình của các admin, cộng với sự kiên trì của chị, mà giờ đây con đã đạt được kết quả ngoài mong đợi.”

BMyC tin rằng, mỗi đứa trẻ đều có những tiềm năng riêng và cần được tạo điều kiện để phát triển tối đa. Chính vì vậy, BMyC luôn chú trọng đến việc tạo ra một môi trường học tập vui vẻ, một lộ trình học tập rõ ràng và phù hợp với từng lứa tuổi, giúp trẻ yêu thích việc học tiếng Anh và tự tin khám phá thế giới xung quanh.

5. Điều chỉnh lỗi phát âm kịp thời mà không làm cho con mất hứng thú

Khi dạy trẻ khắc phục lỗi phát âm và tránh nói ngọng, việc điều chỉnh kịp thời mà không làm mất hứng thú của trẻ là rất quan trọng. Nhiều bậc phụ huynh mắc phải lỗi thường gặp là sửa sai khi trẻ đang giao tiếp hoặc đọc, điều này có thể khiến trẻ cảm thấy chán nản và ngại nói vì sợ bị sai.

Khi trẻ học một ngôn ngữ mới, việc con nói còn sai, phát âm chưa chuẩn, nói ngọng là chuyện hết sức bình thường, giống như khi trẻ học nói tiếng mẹ đẻ mà không bị chỉ trích hay quát mắng. Để giúp trẻ nhận biết lỗi và tự sửa chữa một cách vui vẻ, phụ huynh nên nhẹ nhàng điều chỉnh và hướng dẫn trẻ phát âm lại đúng cách. Việc chỉ trích hay làm trẻ cảm thấy xấu hổ có thể làm giảm tự tin của trẻ, vì vậy hãy tạo môi trường học tập tích cực và hỗ trợ để trẻ có thể tiến bộ dần dần.

6. Kiên nhẫn và không ép buộc

Một trong những nguyên tắc quan trọng khi dạy trẻ hết nói ngọng là sự kiên nhẫn. Trẻ cần thời gian để làm quen và sửa chữa lỗi sai. Đừng ép buộc trẻ phải nói đúng ngay lập tức, thay vào đó, hãy khuyến khích và tạo động lực để trẻ tiến bộ.

7. Thường xuyên luyện tập các bài tập luyện âm cơ bản

Để giúp trẻ hết nói ngọng, một trong những phương pháp hiệu quả nhất là thường xuyên luyện tập các bài tập luyện âm cơ bản. Những bài tập này tập trung vào việc giúp trẻ phát âm đúng các âm thanh trong tiếng Việt, đồng thời cải thiện khả năng điều chỉnh khẩu hình và hơi thở khi nói.

Bằng cách thực hành đều đặn, trẻ sẽ dần nhận thức được các lỗi phát âm của mình và học cách sửa chúng. Điều quan trọng là cần tạo môi trường thoải mái và động viên trẻ trong quá trình luyện tập để trẻ cảm thấy tự tin và hứng thú hơn.

8. Tìm kiếm sự hỗ trợ chuyên nghiệp

Nếu bạn nhận thấy con mình gặp khó khăn trong việc cải thiện tình trạng nói ngọng, đừng ngần ngại tìm đến sự hỗ trợ từ các chuyên gia ngôn ngữ hoặc bác sĩ chuyên khoa. Họ có thể cung cấp những bài tập và phương pháp phù hợp với tình trạng của trẻ nhé!

9. Tạo môi trường giao tiếp tích cực

Để giúp trẻ hết nói ngọng, việc tạo ra một môi trường giao tiếp tích cực là rất quan trọng. Môi trường này khuyến khích trẻ nói chuyện một cách thoải mái và tự tin, giúp trẻ có cơ hội thực hành phát âm đúng cách. Phụ huynh và giáo viên nên tạo điều kiện cho trẻ tham gia vào các cuộc trò chuyện hàng ngày, khen ngợi khi trẻ phát âm đúng và nhẹ nhàng sửa lỗi khi cần thiết.

Các hoạt động như đọc sách cùng nhau, chơi trò chơi ngôn ngữ và kể chuyện cũng giúp trẻ phát triển kỹ năng nói một cách tự nhiên và hiệu quả.

III. Những sai lầm cần tránh khi dạy trẻ hết nói ngọng bố mẹ cần nắm rõ

Khi dạy trẻ hết nói ngọng, bố mẹ cần lưu ý một số sai lầm phổ biến để tránh gây ra những khó khăn không cần thiết trong quá trình học của trẻ. Dưới đây là những sai lầm thường gặp:

1. Không ép buộc trẻ sửa lỗi phát âm quá sớm

Một trong những sai lầm phổ biến mà phụ huynh thường mắc phải là ép buộc trẻ sửa lỗi phát âm quá sớm. Trẻ nhỏ cần thời gian để phát triển ngôn ngữ tự nhiên, và việc ép buộc trẻ phải phát âm chuẩn ngay từ đầu có thể khiến trẻ cảm thấy áp lực và mất tự tin. Thay vào đó, hãy để trẻ phát triển ngôn ngữ một cách tự nhiên và khuyến khích sự tự tin trong giao tiếp.

2. Tránh sử dụng ngôn từ tiêu cực hoặc chế giễu

Khi trẻ mắc lỗi phát âm, việc sử dụng những từ ngữ tiêu cực hoặc chế giễu có thể gây tổn thương đến lòng tự trọng của trẻ. Thay vì chỉ trích, hãy nhẹ nhàng chỉ ra lỗi sai và khuyến khích trẻ thử lại. Hãy tạo ra một môi trường học tập tích cực, nơi trẻ cảm thấy an toàn để thực hành và sửa lỗi mà không sợ bị phán xét.

3. Không so sánh con với người khác

So sánh con với anh chị em hoặc bạn bè có thể làm trẻ cảm thấy tự ti và không có động lực để cải thiện. Mỗi trẻ đều có tốc độ phát triển ngôn ngữ khác nhau, và việc so sánh có thể làm trẻ mất đi niềm vui trong học tập. Thay vào đó, hãy tập trung vào tiến bộ của trẻ và khích lệ những nỗ lực mà con đã đạt được.

4. Không bỏ qua việc theo dõi sự tiến bộ của trẻ 

Việc theo dõi sự tiến bộ của trẻ là rất quan trọng để đảm bảo rằng các phương pháp dạy đang được áp dụng hiệu quả. Nếu phụ huynh không theo dõi, có thể bỏ qua những dấu hiệu cần can thiệp sớm, dẫn đến việc trẻ gặp khó khăn lâu dài trong phát âm. Hãy chú ý đến các thay đổi nhỏ trong cách trẻ phát âm và điều chỉnh phương pháp dạy nếu cần thiết.

Bé Măng (Con gái chị Chúc Nguyễn) từ ngày đầu tham gia Group BMyC còn nói từng từ nay đã là Trạng Nguyên Tiếng Anh

5. Không tạo môi trường luyện tập đủ

Trẻ cần được thực hành thường xuyên trong các tình huống thực tế để sửa lỗi nói ngọng. Nếu chỉ tập trung vào các buổi học mà không tạo cơ hội cho trẻ luyện tập hàng ngày, việc sửa lỗi có thể kéo dài.

6. Không kiên nhẫn và bỏ cuộc sớm

Sửa lỗi nói ngọng cần thời gian và sự kiên nhẫn. Nếu bố mẹ bỏ cuộc sớm hoặc không kiên trì theo dõi và hỗ trợ con, quá trình này có thể bị gián đoạn và không đạt được kết quả mong muốn.

Lời kết:

Nói ngọng là một phần trong quá trình phát triển ngôn ngữ của trẻ, nhưng nếu không được khắc phục sớm, nó có thể ảnh hưởng đến cuộc sống sau này của trẻ. Phụ huynh cần hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng các cách dạy trẻ hết nói ngọng một cách kiên nhẫn và tích cực. Với sự quan tâm và hỗ trợ đúng cách, bạn hoàn toàn có thể giúp trẻ cải thiện khả năng phát âm và tự tin hơn trong giao tiếp. BMyC chúc bạn thành công nhé!

Xem thêm:

• Hướng dẫn phát âm tiếng Anh cho bé 3 tuổi: Những bước đầu quan trọng
• 10+ cuốn sách kỹ năng xã hội tiếng Anh hay nhất dành cho trẻ em
• Khi tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai tại trường học: bố mẹ cần làm gì để con không bị bỏ lại phía sau?