Phát âm tiếng Anh – Giải đáp thắc mắc của con khi học phonic cùng BMyC

“Cùng 1 âm mà có nhiều cách viết, cùng 1 ký tự mà có nhiều cách phát âm”. Bạn và con có đang vướng mắc về phát âm tiếng Anh không?

Con: Mẹ ơi, sao khi phát âm trong tiếng Anh khi con học cùng 1 từ mà có nhiều cách đọc vậy mẹ ?

Mẹ: Con ví dụ thử mẹ xem nào ?

Con: Dạ, đây ạ. Cùng là “i” mà có 2 cách đọc khác nhau như Pin /i/ – Bike /ai/.

Cùng ‘ea” cũng có 2 cách học khác nhau như Head (e) – meat (i:)

…. Phức tạp, khó hiểu quá mẹ ạ?

Mẹ: ….? (không biết phải giải thích cho con như thế nào?)

Chắc hẳn cũng có nhiều bố mẹ cũng đã nhận được những câu hỏi. Và vướng mắc phát âm tiếng Anh từ con? Không chỉ 2 trường hợp như thế mà còn rất nhiều các trường hợp khác như: 

• Chữ ‘U’ có nhiều cách phát âm khác nhau. Nhưng phổ biến là phát âm /^/ trong từ CUT, BUT, LUNCH, UP,… Hoặc phát âm là /ʊ/ trong từ BULL, PUSH, BUTCHER, … Hoặc /aɪ/ khi nó đứng trước ‘Y’ trong từ BUY, GUY, …; /ju:/ trong từ FUEL, USE, MUSIC, … 
• Chữ ‘A’ cũng có nhiều cách phát âm khác nhau. Nhưng phổ biến là phát âm /æ/ trong từ ANT, MAN, CLAP, DANCE; hoặc /eɪ/ trong từ FACE, TASTE, BAKE, NAME,… /a:r/ khi nó đứng trước ‘R’ trong các từ CAR, LARGE, HARD, STAR, …
• Hay chữ CH được phát âm là /tʃ/ trong từ CHILDREN, CHEAP, CHICKEN. Hoặc phát âm là /k/ trong từ SCHOOL, ARCHITECT, 
• Hay cùng 1 âm mà có nhiều cách viết khác nhau như: to – too – two, write – right, sheep – ship ….vân vân và mây mây. 

Thực ra, không chỉ phát âm tiếng Anh Anh, phát âm tiếng Anh Mỹ, mà tiếng Việt ta cũng bắt gặp các dạng đồng âm khác nghĩa, cùng nghĩa. Nhưng nhiều cách gọi khác nhau… cũng rối rắm không kém. Chưa nói đến ngôn ngữ vùng miền, ví dụ:

Con ngựa đá con ngựa đá.

Bố – Cha – Ba.

Mẹ – Má – U.

Khi nào dùng ch – tr, ng – ngh, s – x …

Như vậy, phát âm tiếng Anh và tiếng Việt chúng ta đều gặp các tình huống như thế này. Ngày xưa chúng ta học tiếng Việt. Gần như thầy cô chỉ đưa ra các tình huống cái nào dùng Ng và Ngh. Sau đó thực hành đọc, chép chính tả. Chúng ta nghe và hiểu nghĩa, nội dung theo bối cảnh, ngữ cảnh của hội thoại hay văn bản, câu chuyện, bài thơ. Học là bằng sự trải nghiệm,đọc nhiều sẽ dần hiểu và tự vỡ về quy luật, cách dùng…

Quay trở lại với vấn đề mà các bố mẹ đang thắc mắc. Tất cả điều đó thuộc về quy tắc phát âm tiếng Anh chuẩn. Chúng ta không cần phải quá quan tâm tại sao lại thế. Nó thuộc về kiến thức mà kiến thức sẽ được chồng tầng theo thời gian, từ dễ tới khó, từ đơn giản đến phức tạp. Nếu chúng ta khai thác bài bản, thì rất ít khi con hỏi như thế.

Vì con sẽ được tiếp cận dần dần, chưa học cái nhỏ thì không tiếp cận cái lớn, do đó khó có cơ hội để “bắt bẻ” bố mẹ bởi những cái quá khó hiểu kia. Quy tắc về phát âm, về cái “âm đôi” , “âm đơn” còn phải xem xét độ tuổi tiếp cận nữa, không phải dành cho mọi đối tượng, các bạn nhỏ cũng không thể hiểu và nhớ ngay được. Cái mà chúng ta cần là một phương pháp bài bản để không bị rối bởi những quy tắc. Mà nó ngấm kiến thức 1 cách tự nhiên không gò ép.

 “Nghe” – Bước đầu tiên theo lộ trình 7 bước của BMyC cũng là Học Nghe. Chúng ta giúp con học nghe thông qua công cụ hỗ trợ là app, file nghe mp3, video mp4 … Cơ chế não bộ của trẻ hoàn toàn có thể tự học nghe được các âm thanh có nghĩa và phân biệt được các âm thanh khác nhau. Con hiểu nghĩa của từ bằng cách đoán nghĩa, hiểu nghĩa qua bối cảnh, ngữ cảnh. Hiểu nghĩa qua hình ảnh, bức tranh. 

Theo lộ trình của BMyC thì quá trình HỌC NGHE của con sẽ đi từ dễ đến khó, từ âm đơn đến âm đôi, từ âm đơn giản đến âm phức tạp. Bên cạnh các bài học khác của từng cấp độ về từ và câu, giao tiếp… Mỗi cấp độ luôn có phần học về Phonic được sắp xếp logic.  SPEED 1: sẽ có phần học nghe và mô phỏng âm đơn, SPEED 2: nghe và mô phỏng Âm đôi. Kiến thức của con được mở rộng dần, không cảm thấy quá khó hiểu, quá ngợp, quá nặng.

Những kiến thức cũ sẽ được tăng dần cấp độ ở những bài học mới nên kiến thức vô cùng vững vàng. Học đến đâu thực hành đến đó, trực quan sinh động, 10 phần kiến thức sẽ có 6-7 phần cũ và 3-4 phần mới. Việc tiếp thu cái mới trở nên nhẹ nhàng, tự nhiên đến độ con không nhận ra con đang học “quy tắc”. Mà cảm giác là con đang tiếp thu một cách thoải mái nhất để tự tìm ra nguyên tắc cho chính mình. 

1. Giai đoạn speed 1: Phonic âm đơn và đọc truyện đơn giản.

Giai đoạn này con sẽ học tất cả các âm đơn và ghép vần trên các âm đơn. Để đọc được các truyện đơn giản mà con gặp hằng ngày. Tại thời điểm này, con luyện phát âm tiếng Anh chuẩn. Và tập thói quen nghe, bật âm lại, tạo phản xạ với chữ. Hành trình tập thói quen bao giờ cũng khó khăn. 

Giai đoạn này con hay nhầm lẫn giữa chữ cái và âm. Cần giải thích cho con về sự khác nhau bằng cách soạn bảng chữ cái ra. Và làm cho con hiểu vấn đề: Letter là tên của bạn ấy; còn sound là âm thanh của bạn ấy kêu lên khi ai đó chạm vào. Mỗi bạn có 1 cái tên khác nhau và sẽ có âm thanh khác nhau. Lần lượt chơi với con từng chữ, mẹ đọc tên, con phát ra tiếng kêu. Vòng 1 lượt hết bảng chữ là con nắm bản chất vấn đề.

Tại sao lại có sự nhầm lẫn như tình huống phát âm tiếng Anh ở đầu bài giữa mẹ và con?

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này. Đơn cử là việc con chưa chắc về âm đơn đã học các bài có từ vựng liên quan đến âm đôi. Pin (i) – Bike (i-e) không phải là cùng (i) mà là 1 từ âm đơn (i) và 1 từ âm đôi (i-e). Nên việc phát âm hoàn toàn là khác nhau. 2 từ thuộc về 2 cấp độ học khác nhau. Và đề hiểu được cách phát âm của từ bike. Các các con đã đọc gần như ổn định các dòng sách đơn giản về âm đơn rồi. Do đó khi học lên, các con cảm thấy không ngỡ ngàng.

Và không thấy “lạ” như thắc mắc trên kia. Bố mẹ khi học cùng con không nên quá nóng vội tìm các dòng sách không phù hợp với khả năng và kiến thức con đang học. Điều đó sẽ tránh được câu hỏi khó và ngoài tầm giải thích. Những bài học về âm đôi được đi kèm các ví dụ. Các bài học tương ứng mới giúp con vỡ ra được. Học âm đơn phải chuẩn và chính xác mới nhảy qua âm đôi, không được học song song 2 phần này. Khi con chắc âm đơn và ghép vần âm đơn.

Sau đó, con mới khai thác nhanh âm đôi được. Lợi ích của học phonic là giúp con chuẩn phát âm tiếng Anh ngay từ đầu. Và viết đúng, giúp cải thiện kỹ năng nghe và đọc. Tuy vất vả 3 tháng đầu nhưng về sau lại cực kỳ có lợi. Và giúp hành trình phía sau dễ dàng hơn.

2. Giai đoạn speed 2: Học âm đôi, học tương tác khi đọc sách và giao tiếp câu cơ bản.

Khi con đã trải qua giai đoạn Speed 1 thì con cũng đã nhuần nhuyễn về âm đơn. Hiểu được cách ghép vần và đọc truyện ngắn dựa trên các âm đã được học. Sang giai đoạn  Speed 2 con sẽ luyện âm đôi và các từ vựng liên quan đến âm đó. Lúc này con sẽ gặp và trải nghiệm thấy nhiều âm phức tạp hơn. Và có khi thấy cùng 1 âm mà có nhiều cách đọc khác nhau. Con sẽ tự vỡ và hiểu rằng sẽ có nhiều sự khác biệt. Và thú vị phía trước khi học đến đâu là chúng ta sẽ dần khám phá đến đó.

Như vậy, lộ trình của BMyC đã được xây dựng từng bước để giúp các con dễ dàng tiếp cận. Và không có quá nhiều kiến thức dồn dập để con bị ngợp. BMyC luôn tư vấn, định hướng các bố mẹ tập trung giúp con chỉ nên khai thác từng bước nội dung theo đúng lộ trình, nội dung học được cung cấp. Nếu có tham khảo thêm tài liệu ngoài để tăng thêm hứng thú cho con. Thì mình chỉ nên tham khảo các tài liệu có nội dung tương tự. Tránh ôm đồm quá nhiều kiến thức đan xen nhau khiến con chưa thể tiếp nhận ngay được.

Để tham khảo chi tiết, bạn có thể cùng con luyện phát âm tiếng Anh qua cuốn sách Ship or Sheep:

• Luyện phát âm tiếng Anh với các từ thông dụng, sách có một số dạng bài tập được tích hợp trong phần bài học.
• Phân biệt và phát âm chuẩn các âm tiết trong tiếng Anh. Sửa lỗi phát âm do thói quen, luyện nghe cách phát âm đúng. Nhấn mạnh những phần khó phát âm.

Bài học của cuốn sách dạy phát âm tiếng Anh này được sắp xếp theo trình tự thời gian. Nhưng bạn có thể chọn phần phù hợp nhất với nhu cầu học của mình. Rồi quay lại các phần khác sau.

Link Download sách Ship or Sheep.

Các bạn có thể tham khảo thêm bài viết: Bí kíp giúp trẻ phát âm tiếng Anh âm /th/ đơn giản, dễ dàng.

Chúc các bố mẹ và các con học vui!

Làm thế nào để giúp con học từ vựng thành công

Xem Thêm:

• 8 phương pháp dạy bé phát âm tiếng Anh để ai cũng tưởng con là người bản xứ
• Top 5 phần mềm luyện phát âm tiếng Anh chuẩn nhất hiện nay