5+ cách take note hiệu quả ai cũng nên biết để ghi nhớ tốt hơn

Trong thời đại học tập thông minh, chỉ học chăm thôi chưa đủ – học sinh cần học đúng cách để có thể hiểu sâu, nhớ lâu và vận dụng hiệu quả. Một trong những kỹ năng nền tảng giúp tối ưu hóa quá trình học là “take note” – ghi chú hiệu quả.

Tuy nhiên, không ít học sinh vẫn đang ghi chép theo kiểu “chép nguyên văn”, thiếu hệ thống và không có chiến lược, dẫn đến tình trạng học xong nhanh quên, ôn tập nặng nề mà kém hiệu quả. Vì thế, trong bài viết này, BMyC sẽ chia sẻ 5+ cách take note hiệu quả, dễ áp dụng và đã được kiểm chứng qua thực tiễn học tập tại hệ thống của chúng tôi.

1. Vì sao cần biết cách take note hiệu quả?

Tại BMyC, chúng tôi tin rằng “biết ghi chú” không chỉ là viết lại lời giáo viên, mà là cách biến kiến thức thành của chính mình. Một hệ thống ghi chú hiệu quả sẽ giúp học sinh:

✅ Chủ động xử lý thông tin: Thay vì tiếp thu một chiều, não bộ được kích hoạt để suy nghĩ, phân tích và kết nối.

✅ Hình thành tư duy logic & hệ thống: Khi ghi chú đúng, học sinh biết cách phân loại, liên kết ý tưởng và hiểu sâu thay vì học vẹt.

✅ Tăng khả năng ghi nhớ lâu dài: Đặc biệt khi kết hợp cùng phương pháp Spaced Repetition (Lặp lại ngắt quãng) – giúp não bộ “ôn đúng lúc, nhớ đúng chỗ”.

✅ Sẵn sàng cho các kỳ thi lớn: Ghi chú hiệu quả tạo nền tảng vững chắc để luyện thi IOE, Cambridge, IELTS hoặc tiếp cận chương trình quốc tế như Cambridge Primary một cách dễ dàng và tự tin hơn.

Chị Thùy Linh vừa chia sẻ một phương pháp học đầy thú vị trên group BMyC: “Từ giờ, con sẽ không học viết theo kiểu truyền thống nữa, mà bắt đầu rèn kỹ năng Take Note – ghi chú thông minh khi nghe giảng.” Thay vì viết dài dòng, con học cách chọn lọc từ khóa, ghi lại những ý chính thật ngắn gọn và súc tích – chỉ cần đủ để gợi nhớ, không cần trình bày đẹp đẽ.

Điều đặc biệt là mẹ không hề hướng dẫn cách làm. Mục tiêu đã rõ, còn cách làm là do con tự khám phá. Vì khi thực sự hiểu bài, con sẽ tự biết cần ghi lại điều gì là quan trọng nhất.

Trong một bài học gần đây với chủ đề “Do animals need dirt?”, bé Lily đã khiến mẹ không khỏi tự hào. Bé không chỉ tự take note mà còn tự tin trình bày lại bài học bằng cách của riêng mình – giọng nói dễ thương, biểu cảm sinh động, phong cách vui tươi khiến người nghe không thể không mỉm cười.

Thay vì nghe giảng một cách đều đều và khô khan, Lily mang đến năng lượng tích cực và truyền cảm hứng. [Link chia sẻ]

Ghi chú không phải thao tác phụ – đó là kỹ năng học tập cốt lõi. Và tại BMyC, chúng tôi giúp học sinh biến kỹ năng ấy thành lợi thế thực sự.

2.  5+ phương pháp Take Note phổ biến và cách ứng dụng cho học sinh tiểu học

Không phải tất cả cách ghi chú đều phù hợp với mọi đối tượng, đặc biệt với các bạn nhỏ đang ở độ tuổi tiểu học. Dưới đây là 5+ phương pháp take note phổ biến, được BMyC áp dụng và khuyến khích để phát huy tối đa khả năng tiếp thu của trẻ:

2.1. Cornell Note – Phương pháp ghi chú chuẩn quốc tế

Cornell Note là một trong những phương pháp ghi chú được các trường đại học hàng đầu và hệ thống giáo dục quốc tế tin dùng để rèn luyện tư duy phản biện và ghi nhớ sâu kiến thức.

Cấu trúc gồm 3 phần: Ghi chép chính (Note) – Câu hỏi/Từ khóa (Cue) – Tóm tắt (Summary).

• Bên trái (1/3 trang) — ghi từ khóa, câu hỏi quan trọng.
• Bên phải (2/3 trang) — ghi chi tiết, tóm tắt bài học, để trống để bổ sung.
• Dưới cùng — phần tổng hợp, highlight ý chính nổi bật.

Tại BMyC, các con được hướng dẫn sử dụng Cornell Note như một công cụ học tập thông minh – đặc biệt trong các buổi học từ vựng học thuật, bài Reading – Listening trong chương trình tiếng Anh. Việc ghi chú theo Cornell Note giúp các con không chỉ hiểu bài mà còn phát triển tư duy học thuật một cách bài bản, có chiến lược.

Ví dụ: Khi học một bài đọc tiếng Anh về chủ đề “The Environment”, các con sẽ:

• Ghi lại những thông tin chính về “pollution, deforestation, climate change…” ở cột Note.
• Tự đặt các câu hỏi như: “What causes climate change?” hay viết từ khóa “greenhouse gases” ở cột Cue.
• Cuối cùng, tóm tắt bài đọc bằng một đoạn 3-5 câu ở phần Summary.

2.2. Sơ đồ tư duy (Mind Map) – Ghi nhớ bằng hình ảnh

 

Mind Map là công cụ tổ chức kiến thức bằng hình ảnh và từ khóa, giúp bạn dễ dàng nắm bắt và liên kết ý tưởng. Cách làm rất đơn giản:

• Bắt đầu với ý chính/chủ đề ở giữa trang giấy.
• Phát triển các nhánh chính từ chủ đề trung tâm, mỗi nhánh là một ý lớn.
• Từ các nhánh chính, tiếp tục phát triển các nhánh con với các ý nhỏ hơn, chi tiết hơn.
• Sử dụng màu sắc, hình ảnh, biểu tượng để làm nổi bật và dễ nhớ hơn.

Tác dụng nổi bật:

• Kích thích tư duy logic, tăng cường khả năng ghi nhớ lâu dài qua hình ảnh trực quan
• Giúp hệ thống kiến thức rõ ràng, đặc biệt hiệu quả với Tiếng Anh, Khoa học, Toán

Tại BMyC, chúng tôi không chỉ dạy từ vựng mà còn tạo nên trải nghiệm học tập đầy cảm hứng qua phương pháp Mind Map. Bằng cách trực quan hóa kiến thức theo từng chủ đề, Mind Map giúp học sinh ghi nhớ nhanh, sâu sắc và dễ dàng kết nối các ý tưởng một cách logic. Phương pháp này không chỉ nâng cao khả năng vận dụng linh hoạt trong giao tiếp, thuyết trình và làm bài tập mà còn kích thích tư duy phản biện và sáng tạo – những kỹ năng then chốt trong hành trình chinh phục tiếng Anh

2.3. Ghi chú hình ảnh (Sketchnote) – Phương pháp học Tiếng Anh sinh động, hiệu quả

Sketchnote là sự kết hợp tuyệt vời giữa từ khóa, biểu tượng sinh động và hình ảnh minh họa trực quan. Đây là phương pháp học đặc biệt hiệu quả dành cho các học sinh nhỏ tuổi, từ lớp 1 đến lớp 3, đặc biệt khi các em làm quen với Tiếng Anh qua phương pháp Phonics hoặc Sight Words. Sau đây là cách thực hiện Sketchnote đơn giản cho bé:

• Chuẩn bị giấy trắng và bút màu: Khuyến khích trẻ sử dụng nhiều màu sắc để tạo sự sinh động.
• Chọn từ khóa hoặc câu học: Ví dụ từ vựng mới theo chủ đề, hoặc các âm trong Phonics.
• Vẽ biểu tượng, hình ảnh liên quan: Dùng những hình vẽ đơn giản, dễ hiểu để minh họa ý nghĩa từ khóa đó (ví dụ: vẽ hình con mèo cho từ “cat”).
• Kết nối các yếu tố: Dùng mũi tên, đường kẻ để liên kết các từ khóa với hình ảnh tạo nên một tổng thể dễ nhớ.
• Ôn lại và kể chuyện: Khuyến khích bé dùng sketchnote để kể lại câu chuyện hoặc luyện đọc, từ đó củng cố trí nhớ và phát triển kỹ năng nói.

Tại BMyC, Sketchnote thường được lồng ghép khéo léo trong các hoạt động luyện đọc, kể chuyện và học từ vựng theo chủ đề. Nhờ đó, các bé không chỉ tiếp thu kiến thức hiệu quả mà còn phát triển khả năng sáng tạo, tư duy logic và ghi nhớ lâu dài.

2.4. Take Note hiệu quả trong tiếng Anh bằng cách sử dụng từ viết tắt & ký hiệu

Bạn có biết? Take note nhanh và chuẩn không chỉ giúp bạn tiết kiệm thời gian mà còn tăng khả năng nhớ lâu và hiểu sâu kiến thức tiếng Anh. Bí quyết nằm ở việc sử dụng từ viết tắt (abbreviations) và ký hiệu (symbols) thông minh khi ghi chú. Ví dụ:

• w/ thay cho từ “with” (có nghĩa là “với”)
• b/c thay cho “because” (có nghĩa là “bởi vì”)
• info thay cho “information” (có nghĩa là “thông tin”)
• ex. thay cho “example” (có nghĩa là “ví dụ”)
• “&” = and (và)
• “→” = leads to / causes (dẫn đến)
• “+” = plus / thêm
• “-“ = minus / trừ
• “≠” = not equal (không bằng)

2.5. Cách take note hiệu quả: Ghi chép cụm từ khóa chính

Cách take note (ghi chú) hiệu quả khi nghe tiếng Anh là bạn không cần viết lại cả câu, mà chỉ nên ghi những cụm từ quan trọng giúp bạn hiểu và nhớ được nội dung chính. Khi nghe, bạn sẽ bắt gặp nhiều câu đầy đủ với các thành phần như mạo từ (a, an, the), từ nối, hoặc các chi tiết phụ. Tuy nhiên, những từ này thường không cần thiết khi ghi chú vì chúng không giúp bạn nắm bắt được thông tin cốt lõi.

Thay vào đó, bạn nên tập trung ghi lại các từ hoặc cụm từ quan trọng như: thời gian, địa điểm, tên người, tên tổ chức, sự kiện, hành động chính, hoặc mục đích. Đây là những thông tin giúp bạn hiểu và trả lời câu hỏi sau này.

Ngoài ra, bạn cần đặc biệt chú ý đến danh từ số nhiều. Khi nghe, nếu từ có phát âm đuôi “s” hoặc “es”, hãy ghi đúng dạng số nhiều. Bởi vì nếu bạn ghi nhầm từ số nhiều thành số ít (hoặc ngược lại), thông tin có thể bị sai lệch.

Ví dụ, nếu bạn nghe thấy câu: “They visited several museums in London,” thì bạn nên ghi chú là: “museums – London”. Không nên chỉ ghi “museum” vì điều đó làm mất đi thông tin số nhiều quan trọng.

3. Những lưu ý quan trọng khi áp dụng phương pháp Take Note cho học sinh tiểu học

Việc hướng dẫn học sinh tiểu học rèn luyện kỹ năng take note không chỉ là giới thiệu các phương pháp, mà còn cần sự tinh tế trong cách áp dụng để phù hợp với độ tuổi, khả năng và tâm lý lứa tuổi. Dưới đây là những lưu ý quan trọng dành cho phụ huynh khi đồng hành cùng trẻ:

3.1. Ưu tiên sự đơn giản, sinh động thay vì máy móc

Ở độ tuổi tiểu học, khả năng tư duy trừu tượng và kỹ năng viết chưa phát triển hoàn thiện, nên trẻ cần được hướng dẫn ghi chú một cách đơn giản, dễ hiểu và có yếu tố trực quan. Hãy khuyến khích trẻ dùng màu sắc, hình ảnh minh họa, biểu tượng dễ nhớ thay vì ép buộc viết dài dòng, khuôn mẫu.

Ví dụ: Khi học từ vựng tiếng Anh về con vật, thay vì yêu cầu trẻ ghi chú: “Dog: A domestic animal that barks”, hãy hướng dẫn trẻ vẽ một chú chó và viết từ “Dog” kèm hình vẽ, biểu tượng “🐶”.

3.2. Khuyến khích trẻ tự chọn cách ghi chú phù hợp

Không nên áp đặt một phương pháp duy nhất. Mỗi trẻ có một phong cách học tập riêng – có bé học tốt với Mind Map, bé khác lại yêu thích Sketchnote hoặc cụm từ khóa ngắn gọn. Việc tạo không gian tự do cho trẻ khám phá cách ghi chú phù hợp sẽ giúp trẻ học tập chủ động, hào hứng hơn.

Tại BMyC, chúng tôi thường để các bé thử nhiều phương pháp và tự lựa chọn hình thức ghi chú yêu thích, qua đó phát triển “gu học tập” cá nhân rõ nét.

3.3. Kết hợp với hoạt động kể lại – trình bày lại bài học

Ghi chú chỉ hiệu quả khi trẻ biết “dùng lại” thông tin đó. Sau mỗi lần take note, hãy khuyến khích trẻ trình bày lại bài học bằng chính lời nói hoặc hình thức kể chuyện của mình. Việc này giúp củng cố trí nhớ, nâng cao khả năng ngôn ngữ và rèn luyện sự tự tin khi giao tiếp.

Gợi ý cho phụ huynh: Sau khi con hoàn thành Sketchnote hoặc Mind Map, hãy đặt câu hỏi: “Con hãy kể lại bài học cho mẹ nghe nhé!”, hoặc: “Nếu con là giáo viên, con sẽ dạy bài này thế nào?”

3.4. Đừng quên “ôn đúng lúc” – ghi nhớ bằng vòng lặp thông minh

Một phần quan trọng giúp ghi chú trở nên có ích chính là ôn tập. Hãy kết hợp kỹ năng take note với phương pháp Spaced Repetition (ôn tập ngắt quãng) – tức là xem lại ghi chú sau 1 ngày, 3 ngày, 1 tuần, 1 tháng… để thông tin được lưu vào trí nhớ dài hạn.

Phụ huynh có thể giúp con lên lịch ôn tập bằng cách dán ghi chú ra góc học tập, tạo nhắc nhở dễ thương, hoặc dùng app học tập có chức năng nhắc lại thông tin.

3.5. Luôn động viên – đừng đánh giá hình thức

Với trẻ nhỏ, việc ghi chú không cần quá đẹp hay hoàn hảo. Thay vì chỉnh sửa hay chê bai nét chữ, lỗi vẽ, hãy dành lời khen cho nỗ lực của con trong việc tư duy, sắp xếp và ghi nhớ thông tin. Khi trẻ cảm thấy được công nhận, động lực học tập sẽ bền vững hơn.

4. Lời kết:

Việc take note không chỉ giúp học sinh nhớ bài lâu hơn mà còn giúp hình thành tư duy học tập độc lập – kỹ năng mà BMyC luôn hướng tới trong mọi chương trình đào tạo. Hãy thử một (hoặc kết hợp nhiều) phương pháp ghi chú trên để tìm ra cách phù hợp nhất với phong cách học của bạn. BMyC tin rằng: Ghi chú hiệu quả là bước đầu tiên để học đúng – nhớ lâu – và chinh phục mọi mục tiêu học tập!

Xem thêm:

• 137 Từ viết tắt tiếng Anh giúp bạn giao tiếp ngắn gọn hiệu quả
• Lợi ích việc đọc sách tiếng Anh thói quen đọc mỗi ngày cho trẻ 
• Học tiếng Anh qua truyện cổ tích thú vị cho trẻ